Xả quỹ, hạ thuế để giảm giá xăng?

Dữ liệu: L.T. - Ảnh: Quang Định - Đồ họa: V.Cường Giá xăng dầu trong nước đang ở mức cao nhất từ trước đến nay, liệu cơ quan quản lý có tính đến phương án tăng mức dùng quỹ và hạ thuế du nhập để giảm giá bán lẻ? Thực tế cho thấy bên cạnh BOG đang tồn rất lớn, thuế nhập cảng hiện cũng ở mức rất cao: 18%. Đây chính là những điểm mà chuyên gia xăng dầu cho rằng việc điều hành giá xăng dầu hiện chưa phù hợp, chưa tính đến ích của người dân. Quyền điều hành của Bộ Tài chính Một cán bộ chịu nghĩa vụ điều hành giá xăng dầu của Bộ Công thương cho biết việc đề nghị doanh nghiệp trích lập và dùng BOG như thế nào thuộc quyền điều hành của Bộ Tài chính. Với số quỹ hiện lên tới gần 1.600 tỉ đồng, nếu tăng mức dùng lên cao nữa thì với tình hình thế giới đầy biến động hiện sẽ điều hành rất khó khăn. Trường hợp, tới đây giá xăng dầu tăng mạnh, lúc cần dùng BOG để bình ổn giá sẽ khó khi quỹ này cạn. Theo quan chức trên, giá xăng dầu thế giới có quy luật tăng khá rõ, thường tăng vào cuối năm, khi mùa đông đến. Bởi vậy, nếu cứ giá thế giới tăng là nghĩ ngay đến tăng xả quỹ sẽ khó vững bền. Việc xả quỹ phải xem dựa trên nhiều nguyên tố vì số tiền 1.600 tỉ đồng là con số tuyệt đối lớn, nhưng nếu xả mạnh cũng chỉ cần 1-2 tháng là hết. Đó là chưa kể quỹ ở mỗi doanh nghiệp khác nhau, không phải doanh nghiệp nào cũng dồi dào quỹ. Trong dự thảo nghị định thay thế nghị định 84/2009 về kinh dinh xăng dầu, theo quan chức Bộ Công thương, thời khắc xả quỹ cũng khá rõ. Dự kiến, quỹ chỉ được xả khi giá cơ sở tăng từ trên 3% đến 7%, lúc này doanh nghiệp được quyền tăng giá đến 3%. Trường hợp từ 3-7% sẽ xem xét trích quỹ bình ổn. Hiện thời, để tiêu thụ mỗi lít xăng, dầu (tùy loại), người tiêu dùng đang phải gánh 6.000-8.244 đồng/lít tiền thuế du nhập, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, thuế môi trường... Bên cạnh đó, dù đang gồng mình nộp thuế xăng dầu nhưng để dùng mỗi lít xăng, dầu, người tiêu dùng phải nộp thêm 300 đồng để xây dựng quỹ BOG. Theo phân tích của Bộ Tài chính, lý do tăng giá xăng ngày 7-7 là do giá bán buôn đang thấp hơn giá cơ sở 918 đồng/lít xăng, khiến doanh nghiệp xăng dầu bị thua lỗ. Nên chi, bộ này đã cho phép doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu được tăng giá nhất tề các mặt hàng xăng dầu từ 137-418 đồng/lít, kg, đồng thời dùng BOG 500 đồng/lít xăng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để tránh gây sốc cho người tiêu dùng, với số dư BOG lên tới 1.600 tỉ đồng, Bộ Tài chính hoàn toàn tăng mức dùng BOG đối với mặt hàng xăng để không phải tăng giá. Cụ thể, thay vì cho doanh nghiệp dùng BOG ở mức 500 đồng/lít nên tăng lên 918 đồng/lít ở đây xăng. Ông Ngô Trí Long, chuyên gia tài chính, cho rằng trong bối cảnh doanh nghiệp đang quá khó khăn, sức mua kiệt quệ như hiện thời, việc tăng giá xăng dầu liên tiếp như vừa qua sẽ khiến đầu vào của nhiều sản phẩm tăng thêm. Thành ra để chia sẻ khó khăn với người dân, ông Ngô Trí Long yêu cầu Bộ Tài chính cần tăng mức sử dụng BOG bởi số dư của quỹ này hiện ở mức 1.600 tỉ đồng, một khoản không nhỏ của người dân đóng góp vào đây. “Chỉ cần cơ quan quản lý điều hành hiệp là tương trợ được người dân và doanh nghiệp” - ông Long nhấn mạnh. Trong khi đó, một lãnh đạo Hiệp hội kinh dinh xăng dầu VN cho rằng việc tồn tại BOG là sai hoàn toàn. Ông này phân tách: Người dân không có bổn phận phải bình ổn giá mà chỉ có quyền được thụ hưởng kết quả chính sách bình ổn. Việc bình ổn giá là trách nhiệm của quốc gia và doanh nghiệp. Như hiện, để tiêu dùng 1 lít xăng dầu, người dân đang phải nộp 300 đồng để tại doanh nghiệp là bất hợp lý. Ông này phân tích: “Việc dùng quỹ là rất bất cập, không công bằng đối với người tiêu dùng khi doanh nghiệp nghiễm nhiên sử dụng miễn phí hàng ngàn tỉ đồng của dân. Nghĩa vụ của cơ quan quản lý quốc gia mà trực tiếp là Bộ Tài chính ở đâu?”. San sẻ vấn đề này, ông Ngô Trí Long cũng nhấn mạnh quốc gia cần coi xét trách nhiệm của các doanh nghiệp trong việc hưởng lợi từ BOG. Như số dư quỹ này tại Tập đoàn Xăng dầu VN (Petrolimex) hiện lên tới trên 1.000 tỉ đồng, so với lãi suất tiền gửi của ngân hàng chỉ 2-3%/năm thì mỗi tháng doanh nghiệp này cũng nhận được vài tỉ đồng. Vì thế, ông Long yêu cầu trường hợp doanh nghiệp dùng quỹ này để làm vốn kinh doanh thì buộc phải trả lãi. Mức thấp nhất bằng với lãi suất không kỳ hạn của ngân hàng thương nghiệp. Để tiêu dùng 1 lít xăng A92 (25.640 đồng), người dân phải gánh bốn khoản thuế cùng các khoản thu khác - Nguồn: Hiệp hội Xăng dầu VN - Dữ liệu: L.T. - Đồ họa: V.Cường Không chỉ bất hợp lý ở việc dùng BOG, 1 lít xăng hiện đang cõng tới bốn loại thuế. Và mức thuế cao nhất là thuế du nhập với 18%, được Bộ Tài chính giữ ổn định suốt hơn một năm qua. Các chuyên gia cho rằng chỉ cần giảm một đôi phần trăm chắc chắn giá xăng có thể giảm, chứ chẳng thể quá cao như hiện giờ. Cùng quan điểm với việc Nhà nước nên hạ thuế du nhập xăng dầu, ông Ngô Trí Long cho rằng việc hạ thuế xăng dầu lúc này sẽ có lợi ích kép tham khảo cho toàn xã hội vì không những giúp doanh nghiệp, người dân giảm bớt khó khăn mà còn khuyến khích tăng nguồn thu. Bởi xăng dầu là đầu vào của mọi ngành sản xuất, tiêu dùng, khi giảm thuế xăng, đồng nghĩa với việc giá xăng sẽ hạ. Lúc đó, phí sản xuất của doanh nghiệp sẽ giảm và họ có thêm nguồn để đầu tư, thêm lợi nhuận, nộp tăng tiền thuế cho quốc gia. Bên cạnh sự san sớt bằng tài chính, người dân, doanh nghiệp còn tin cẩn hơn vào điều hành như Bộ Tài chính vẫn thường công bố là hài hòa lợi quyền giữa người tiêu dùng, quốc gia và doanh nghiệp. Cái được sẽ rất lớn cho toàn tầng lớp. Tuy nhiên, tại cuộc họp báo thường kỳ quý 2 vừa diễn ra trong tuần qua, giải đáp câu hỏi tại sao Bộ Tài chính không giảm thuế du nhập xăng dầu thay vì cho phép doanh nghiệp tăng giá mặt hàng này, ông Nguyễn Anh Tuấn - cục trưởng Cục Quản lý giá - cho rằng liên bộ Tài chính - Công thương đã đánh giá, cân nhắc kỹ, tuy nhiên vì thuế là khoản thu của ngân sách quốc gia. Song, có nhiều câu hỏi của cơ quan báo chí hệ trọng đến mặt hàng xăng dầu không được lãnh đạo Bộ Tài chính cũng như Cục Quản lý giá đáp. Cụ thể: việc tăng giá xăng dầu vừa qua vì nguồn thu cho ngân sách Nhà nước hay vì chỉ số tăng giá tiêu dùng sáu tháng đầu năm đạt mức thấp? Việc tâm tính tác động của việc năm lần tăng giá xăng dầu từ đầu năm tới nay sẽ tác động tới lạm phát sáu tháng cuối năm như thế nào?... Theo vị chuyên gia của Hiệp hội Xăng dầu VN, đây chính là bất cập khiến người tiêu dùng cảm thấy bức xúc, cho rằng việc điều hành xăng dầu không sáng tỏ. “Những lúc mà giá xăng dầu thế giới tăng thì mình cũng tăng vù vù, còn nhiều khi giá thế giới giảm thì giá trong nước lại giảm không tương thích, thậm chí có lúc tăng. Qua theo dõi, tôi thấy nguyên nhân giá xăng dầu trong nước không giảm thông thường là do Bộ Tài chính tăng thuế nhập cảng mặt hàng này. Điều này nhận thấy rất dễ dàng trong suốt hai năm vừa qua, khi mà Bộ Tài chính đã liên tục tăng thuế du nhập xăng dầu trong bối cảnh giá thế giới giảm mạnh” - ông này bức xúc. L.THANH - C.V.KÌNH Xăng Việt Nam cao thứ 4 khu vực Từ đầu năm tới nay, giá xăng trong nước đã tăng năm lần. Sau năm lần tăng, giá xăng hiện đã lên mức 25.640 đồng/lít, mức cao nhất từ trước đến nay. Với mức giá trên, giá xăng Việt Nam đang ở mức cao thứ 4 trong khu vực Đông Nam Á, chỉ thấp hơn Singapore, Lào và Campuchia. Nguồn: Bloomberg, đơn vị tính: đồng/lít. HỒNG QUÝ